مطالعه وضعیت انتشار، هم نویسندگی و هم استنادی تولیدات علمی حوزه نانو جمهوری اسلامی ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت انتشار، هم نویسندگی و هم استنادی تولیدات علمی حوزه نانو جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. پژوهش از نوع کتاب سنجی و علم سنجی است و از روش های تحلیل استنادی، تحلیل هم نویسندگی، تحلیل هم وقوعی واژگان و تحلیل هم استنادی و فنون تحلیل شبکه اجتماعی بهره می گیرد. جامعه آماری کل مدارک نانوفناوری جهان شناسایی شده بوسیله اصطلاحات درخت نانوفناوری در نمایه استنادی علوم در سال های اول ژانویه 1991 تا 7 آگوست 2011 است. داده های گردآوری شده توسط نرم افزار های اکسل، بیب اکسل(نسخ? 03-02-2011)، پاژک (نسخه 203)، سایت اسپیس(نسخه 11r .2.2)، نات پد پلاس پلاس، هیست سایت(نسخه 9.8.24) و اس. پی. اس. اس. و با استفاده از آمار توصیفی(روش تحلیل تطبیقی) و آمار استنباطی(آزمون همبستگی اسپیرمن) و با در نظر گرفتن فاکتورهای نویسنده، موسسه، کشور، مدرک و مجله تحلیل شده است. داده ها نشان می دهد، ایران بیشترین میزان تولیدات علمی نانوفناوری را در میان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به خود اختصاص داده است. مقدار متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات نانوفناوری ایران برای این سال ها 76.38% محاسبه شد. با توجه به شاخص همکاری، درجه همکاری و ضریب همکاری کلی، بیشتر نویسندگان نانوفناوری ایران تمایل بالایی به تولید مدارک علمی مشارکتی دارند. روند رشد تولیدات علمی در پنج موضوع برتر مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل ها نشان داد که داده های کتاب شناختی می تواند برای شناسایی تمرکزهای کلیدی تولیدات علمی نانوفناوری ایران در دوره های زمانی مختلف استفاده شود. همچنین، جامعه نانوفناوری ایران بر حسب مولفان و موسسات و کشورهای مشارکت کننده پرکار نشان داده شد. در ادامه خوشه های هم استنادی بر اساس روش خوشه بندی طیفی همراه با پراستنادترین های این حوزه علمی به تصویر کشیده شد. در سطح اطمینان 99 درصد، رابطه ای معنادار میان میزان انتشارات هر کشور و مشارکت علمی ایران با آن کشورها و همچنین میان میزان استناد به تولیدات نانوفناوری هر کشور و میزان مشارکت علمی ایران با آن کشورها وجود دارد. همچنین با توجه به ضریب همبستگی که تقریبا برابر با 0.7 می باشد، همبستگی میان میزان انتشارات هر کشور و مشارکت علمی ایران با آن کشورها و میزان استناد به تولیدات نانوفناوری هر کشور و میزان مشارکت علمی ایران با آن کشورها شدید است.